'Hé, dat heb ik ook!' - Van altijd maar doorgaan naar mijn authentieke zelf

Gepubliceerd op 10 oktober 2022

Wie is Janine en wat houdt haar bezig?
Ik ben Janine Stive en werk bij de bibliotheek Aanzet in Dordrecht. Ik ben geboren en getogen Dordtenaar en heb een zoon van 11 jaar. Momenteel bevind ik me op een weg om mezelf weer terug te vinden na een vervelend huwelijk met iemand die worstelde met verslaving en andere issues. Ook leer ik steeds beter omgaan met mijn vermoeidheid en burn-out-gevoeligheid. Ik hou erg van muziek, lezen, koken en bakken.

Waar heb je mee geworsteld in het leven?
Mijn grootste worsteling is mijn burn-out-verleden, ik had en heb nog steeds last van flinke vermoeidheid. Dit is begonnen op mijn 18e tijdens mijn vervolgopleiding. Rond die tijd had ik autorijlessen, deed ik examen en zakte ik; vervolgens bárste ik in tranen uit en dat was zo iets ongewoons voor mij. Ook thuis reageerde ik steeds kribbiger, waardoor m’n moeder ook niet meer wist wat ze met me aan moest. Via haar kwam ik bij een homeopathisch therapeut die mijn energielevel ging meten en die bleek het laagst meetbare te zijn, waarop de therapeut verbaasd was dat ik nog bij hem in de praktijk kon komen. De laatste anderhalf jaar had ik alles op discipline gedaan en drukte ik alles weg wat moeilijk voelde, ik ging gewoon door met ‘hoe het hoorde’, zoals ik het meekreeg van de volwassenen om mij heen.
Op mijn 21e, toen ik mijn opleiding afrondde, stortte ik in en had ik dus mijn eerste burn-out te pakken. Ik was er al eerder mee naar de huisarts geweest, maar zodra bloedwaarden goed bleken werd ik naar huis gestuurd, er was tenslotte ‘niks’ met me aan de hand. Toentertijd was een burn-out op zo’n jonge leeftijd ook nog iets onbekends, waardoor ik niet de erkenning en hulp kreeg die nodig was.
Na 1,5 jaar thuiszitten ben ik langzaam aan het werk gegaan in baantjes wat later vast werk werd. Maar helaas, op mijn 26e kwam de burn-out weer om de hoek kijken. Weer thuisgezeten en later alles weer opgepakt, het was meer symptoombestrijding dan echt herstellen. Vervolgens liet mijn lichaam me in de tijd hierna met vermoeidheid, psoriasis, voedselallergieën en later een hernia wel weten dat het nog steeds niet goed ging, maar ik zag die signalen als puur fysiek en ik pakte niet de stress-factor aan die erachter zat. Een paar jaar geleden, toen ik 35 was, voelde ik wéér een burn-out aankomen en dacht ik ‘dit wil ik niet meer, ik moet ook gewoon ander werk, iets doen wat ik leuk vind’. Ik wilde iets doen waarbij ik meer maatschappelijk betrokken ben en zo ben ik bij de bibliotheek gaan werken.
Naar de oorzaak van mijn burn-outs ging ik de eerste paar keer niet op zoek. Maar later kwam ik erachter, ook door gesprekken met een psycholoog, dat ik mezelf een patroon had aangemeten van altijd maar doorgaan, dat wat moeilijk voelt wegstoppen, ongeacht wat er gebeurde. Zo was er bijvoorbeeld aan mijn prestaties en gedrag op school niks gemerkt van de scheiding van mijn ouders, ik liet het niet toe dat het invloed zou hebben. Het leven vlocht zich aan elkaar van bezigheden; rusten en niks doen kende ik niet. Inmiddels gaat het, na een behandeling voor trauma en depressie (want die bleek ik in 2021 ook nog eens te hebben), wat beter met mij, maar de vermoeidheid is gebleven. Dus dat is iets waar ik nu verder mee aan de slag ga; ik zou graag een label willen hebben, weten wat het is waar die vermoeidheid vandaan komt, zodat ik het gerichter kan gaan aanpakken. Maar ik besef me wel dat dit iets is waar ik altijd rekening mee zal moeten houden.

Welke impact had dat voor jou?
Ik ben tegen veel onbegrip aangelopen, ook van mensen dichtbij die dan zeggen ‘ik ben ook weleens moe’. Maar voor mij was het iets anders dan ‘weleens moe’, ik was continu zó moe dat ik niet meer met vriendinnen afsprak, waardoor ik veel vriendschappen ben verloren. En ik begreep dat, ik snapte wel ‘wat heb je nu aan mij, laat me maar’. Ik had ook steeds vaker spanning voorafgaand aan sociale contacten; al was het met bekenden, ik kon niet bedenken waar we het dan over moesten hebben. Ik herkende mezelf niet meer.
Dit negatieve zelfbeeld was voor mij heel gewoon, ik wist niet beter. Pas tijdens gesprekken met de psycholoog ontdekte ik dat ik een verschrikkelijke interne criticus heb. Ik heb dat nooit gemerkt, omdat ik mezelf voorhield zelfverzekerd te zijn. Maar ondertussen internaliseerde ik de negatieve signalen die ik oppikte van anderen tot de negatieve mening over mezelf. Vooral tijdens mijn huwelijk was deze valkuil heel duidelijk; door de onstabiele situatie, cijferde ik mezelf helemaal weg om de situatie zo goed mogelijk rustig te houden. Dit is echt één van mijn grote valkuilen: teveel tolereren en harmonie bewaren, omdat ik begreep hoe het voor een ander moest zijn, terwijl ik tegelijkertijd helemaal nul begrip voor mezelf kon opbrengen. Inmiddels heb ik geleerd dat begrijpen waar het standpunt van een ander vandaan komt én grenzen stellen in hoe met mij wordt omgegaan, naast elkaar kunnen bestaan.

Vijf niveaus van gehechtheid - Don Miguel Ruiz Jr.

Welk boek zorgde bij jou voor veel herkenning?
Het boek waar ik veel herkenning in vond is ‘Vijf niveaus van gehechtheid’ van Don Miguel Ruiz Jr. Het gaat vooral over de gehechtheid aan van alles. De gehechtheid aan externe kritiek, meningen van anderen, gehechtheid aan de ideeën over jezelf en de keuzes die je maakt. Bijvoorbeeld als je vegan eet, hecht je daar dan zo sterk aan dat alle anderen om je heen ook vegan moeten zijn? Of is het joúw keuze en staat dat los van wat anderen om je heen kiezen? Het boek neemt je mee in 5 niveaus van gehechtheid: het authentieke zelf, voorkeur, identiteit, internalisering en fanatisme. Elke stap houdt een stukje krampachtiger vast aan een kenmerk, eigenschap of keuze. Het boek moedigt je aan om bij jezelf eens na te gaan hoe gehecht jij bent aan iets, waardoor je er op die manier aan bent gaan hechten en of die mate van gehechtheid je dient of dat die ook in de weg staat van groei en tevredenheid in dit moment. Ook geeft het boek tips over hoe je dat meer kunt loslaten.

Wat herkende je uit dit boek in je eigen leven?
Ik las dit boek voor het eerst een aantal jaar geleden, in hetzelfde jaar dat ik ook bezig was met mijn eerste psycholoog. Het boek opende mijn ogen voor dat wat ik mezelf eigenlijk allemaal opleg en in welke mate de wereld om mij heen invloed had op mijn keuzes. Hoe ik altijd het leven leefde is altijd zo’n logische manier en waarheid geweest, dat ik dat altijd ben blijven doen, terwijl dat niet per se nu nog goed werkte voor mij. Ik durfde niet af te wijken van keuzes die ik eerder maakte in mijn leven, ik bleef daar vol voor gaan tot ik instortte.

Wat heb je door dit boek geleerd?
Ik leerde door dit boek echt loslaten. Vooral het loslaten van wat de samenleving of je opvoeding je oplegt en daarin zelf keuzes gaan maken die vanuit jouw authentieke zelf komen. En ook om zelf keuzes te maken i.p.v. de waarde die anderen hechten aan een keuze leidend te laten zijn in wat ik doe; bijvoorbeeld toen een leidinggevende mij aanbood extra taken op me te nemen, waarop ik zei er even over na te denken en die persoon zei ‘ja, maar je krijgt er wel extra voor betaald’. Vroeger had ik dat als argument meegenomen in mijn keuze, terwijl ik nu weet dat geld voor mij niet de belangrijkste factor is.

Hoe ben je in het dagelijks leven daarmee aan de slag gegaan?
Ik heb nog heel veel bruggen te verbranden, maar ik heb vooral geleerd te kijken naar of de relaties in mijn leven (liefde, vriendschappen, familie) nog werken voor mij, of dat ik daarin misschien wat mag loslaten. Ik durf nu dingen wat meer z’n beloop te laten en te kijken waar het dan op uitkomt; om zelf iemand te worden en me te ontwikkelen i.p.v. te blijven wie en hoe ik was.
Dit is nog wel echt in ontwikkeling, niet iets wat je in therapie leert en dan volledig onder de knie hebt. Daar gaat wel een paar jaar overheen, zo niet een heel leven. Maar ik blijf me er steeds in trainen, stilstaan bij wat ik eigenlijk vind en denk en wat ik daarmee wil doen. Het is ook een stukje angst overwinnen voor het onbekende, voor dat wat er kan gebeuren als je dingen loslaat en anders gaat doen.
Het omgaan met mijn vermoeidheid blijft een uitdaging. Maar dat ik nu signaleer dat het niet de goede kant op ging door de verantwoordelijkheden op mijn werk én ik de moed heb gehad dit aan te kaarten bij mijn leidinggevende, is zo’n overwinning! Het was super spannend, ik voelde me een ontzettende zeikerd, maar toch heb ik het gedaan; nu hebben we wat aangepast en heb ik weer meer ruimte om te leven met de energie die ik heb. Elke keer dat je zo’n situatie aangaat groei je weer en elke keer is het weer ietsje minder eng. Stap voor stap.

Ook op dagelijks niveau maak ik kleine keuzes. Als ik moe ben, kan ik nu wat gemakkelijker ruimte geven aan mezelf, kan ik het huishouden gewoon even lekker laten liggen. Niemand zal later op mijn grafsteen zetten ‘ze poetste zo goed’, het maakt echt niet uit dat het niet perfect is. Als ik nu een weekend Netflix wil binge-watchen, doe ik dat ook gewoon. Niemand zegt mij meer wat ik wel of niet moet doen, die keuze maak ik zelf.

Welke tip zou je lezers willen geven?
Laat de regels die je jezelf oplegt los en durf de buitenwereld ook gewoon eens een ander plaatje te laten zien. Ik hoor zo vaak vrouwen die zeggen ‘ja, maar ik moet…’, maar nee, je hoeft helemaal niet. Doe wat goed voor je is, wat goed voelt. Vooral over vrouwen met een partner en/of gezin hoor ik vaak dat ze alle ballen hooghouden, die alles in het huishouden en gezin regelen. Maar je kunt ook aangeven aan je partner dat je meer ruimte nodig hebt, of hulp nodig hebt bij iets. Dat een ander kostwinner is betekent niet dat die ander niks meer voor je hoeft te doen, je kunt het echt allemaal samen doen. Of doe iets zelf ook eens ‘minder goed’, maak het jezelf eens gemakkelijk, het hoeft niet allemaal perfect, het kan ook simpeler.

Waar kunnen lezers je volgen? En waar kunnen ze je aanbod vinden?
Op Instagram @janine_stive kun je Janine volgen, hier deelt ze af en toe haar baksels.

Ben jij nou ook benieuwd geworden naar dit boek? Via deze link kun je ‘m bestellen bij jouw lokale Libris boekhandel.

Dit blog is een samenwerking met @biebaanzet en @deblauwekamer (ontmoetingsplek van de bibliotheek Dordrecht).

Heb jij ook een boek, podcast of social media account waar jij veel van jezelf in herkende en dat jou op weg heeft geholpen in jouw proces? Dan wil ik je graag uitdagen om daarover te delen, zodat anderen zich weer in jouw verhaal kunnen herkennen. Geef je hier op voor de blogserie ‘Hé, dat heb ik ook!’.