Ik heb een geloofscrisis. En nu?

Gepubliceerd op 2 maart 2023

Ik ben christelijk opgevoed, gedoopt als baby en heb zelf in volle overtuiging geloofd in God en Jezus. Eerst de verhalen uit de kinderbijbel en de liedjes die ik zo graag meezong. En op latere leeftijd werd dat wat me was aangeleerd ook echt mijn eigen, echte geloof. Ik heb wat geshopt in verschillende soorten gemeentes, maar voelde me overal op een bepaald vlak wel verbonden met de mensen.

Toen ik 18 was deed ik dan ook belijdenis van mijn geloof. Ik geloofde tenslotte en dat is wat er dan bij hoorde. Dat laatste, erbij horen, dat is wat de kerk voor mij was; of in ieder geval, waar ik naar verlangde en waar ik alles voor wilde doen. Maar me ècht thuis gevoeld in de kerk heb ik nooit. Al die mensen, de massa, het gevoel dat geloven toch op een bepaalde manier goed was, of beter was. En dan het schuldgevoel dat ik voelde wanneer ik niet die betere keuzes maakte en deed zoals het hoorde.

Geloof is op gevoelsniveau altijd een beetje een haat-liefde verhouding geweest bij mij. Maar in de praktijk geloofde ik, ging ik naar de kerk, zat ik op een bijbelstudiekring, probeerde ik me een dagelijkse bijbel en bid-routine eigen te maken (wat nooit lukte; hallo Schuldgevoel). Die praktijk gaf me een soort houvast, een veiligheid, een zekerheid, ‘als ik hier maar naar streef, doe ik het goed’.

De afgelopen jaren heb ik een grote persoonlijke groei doorgemaakt. Het was een tijd waarin ik leerde echt eigen keuzes te maken, een eigen mening te vormen, te gaan doen wat bij me past. En in die tijd ontdekte ik, dat ik eigenlijk helemaal niet zo zeker ben van dat wat ik altijd geloofd heb. Dat ik tegen mezelf zei dat ik ‘t zeker wist, maar meer om allerlei vraagtekens die ik had te overschreeuwen.

Zoals je begrijpt: ik had en heb een geloofscrisis, ik wist het ineens niet meer zo zeker. Tijd dus om eens de balans op te maken. Waar sta ik nu? Wat geloof ik nu écht?

De twijfels

Heel gek als je je ineens beseft dat je ‘t niet meer volledig kúnt geloven. Voor mij kwam dat in een periode dat ik middenin het dealen met een angststoornis zat en ik er na een breakup weer alleen voor stond in het leven. Toen ontdekte ik dat ik eigenlijk niet meer ‘t gevoel had dat God er nog wel was, me steunde, troostte. Die veilige haven waar ik altijd kon thuiskomen en rusten leek wel weggeslagen in een storm.

Bidden vond ik ook ineens iets heel raars. Hoezo moet ik tegen God praten, als hij toch al alwetend is? Hoezo moet ik voor redding en leiding smeken bij God, het bij hem neerleggen, terwijl het vooral nodig was dat ik een goed en eerlijk gesprek met mezelf ging voeren.

Ik vond ‘t ook raar dat er zoveel geloven zijn, zoveel zienswijzen van de wereld, dit leven en alles daaromheen. Hoe wist ik zo zeker dat mijn geloof het bij het rechte eind had en de rest dus niet? Hoezo zou één geloof dé ultieme waarheid in pacht hebben? Ik begon geloof meer te zien als een manier waarop je de zin van het leven invulling geeft, een invulling die je zelf kiest omdat die bij jou past. En daarmee kan ‘t dan dus ook zijn dat het geloof dat bij mij past, een andere invulling heeft dan ik altijd heb vastgehouden.

Maar, wat ik toch nog wél zeker wist en weet, is dat er een God moest zijn; in ieder geval een scheppende entiteit. Want ik kon en kan niet geloven dat alle natuur, al die biologische processen die zo mooi op elkaar inhaken, zomaar vanzelf ontstaan zijn. Mijn ontzag voor de schepping, die was een duidelijke basis voor mij. Ik voelde diep van binnen, nadat ik had geleerd van mezelf te houden, dat ik bewust ben gemaakt zoals ik ben en dat ik daarmee oké ben. Dat gevoel, die voor mij een weet is, sleepte me er doorheen. Dat ik niet meer geloofde zoals me was geleerd en ik jarenlang ook zelf geloofd heb, dat was duidelijk. Maar, wat geloofde ik dan (nog) wel? En zo begon de zoektocht. Een hele spannende, want er is een hele hoop moed voor nodig om te twijfelen.

Hoe ik ermee aan de slag ging?

Ineens niet meer zeker weten wat je gelooft, maar wel behoefte hebben aan houvast en zingeving. Gewoon verder leven en doen alsof niet ineens de vaste grond onder me was weggeslagen, dat kon ik niet.

Maar waar begin je dan? Hoe ga je op zoek naar God?

Ondanks mijn behoefte aan zekerheid en richting in m’n leven, besloot ik om dit vraagstuk eerst maar een tijdje te parkeren. Ik zat toen nog middenin een periode met veel angstaanvallen en een ontzettend onrustig hoofd. Eerst rust in m’n bovenkamer. En eigenlijk lag daarin al een hele mooie les voor mij: als je ergens nu niet mee vooruit komt, dan kan ‘t ook juist goed zijn om dat onderwerp even los te laten.

Toen er weer wat meer rust in m’n leven kwam, pakte ik de zoektocht op. Ik begon met het lezen van boeken geschreven door mensen die ook een geloofscrisis hebben gehad en hebben gezocht naar God. Boeken met ervaringsverhalen van anderen over een onderwerp helpen altijd goed om je eigen denkproces op gang te brengen. Terwijl je leest over hun verhaal, herken je je hier en daar in wat zij meemaakten. De vragen die zij zichzelf stelden, ga je ook jezelf stellen. Het resultaat: erkennen en accepteren dat je niet meer gaat geloven zoals je deed en dat dat oké is.

En ik heb ook met veel vrienden en familie het gehad over geloof. Over wát zij dan geloven en waar zij over twijfelen. Dit zijn mooie en soms ook confronterende gesprekken. Hoe dan ook helpt het enorm om eens hardop uit te spreken waar je allemaal over nadenkt.

Iets wat ook zeer waardevol was, was het volgen van een Alphacursus. Hierbij maak je in 10 weken kennis met de basis van het christelijk geloof. Klinkt als iets voor als je nog niet gelooft en nieuwsgierig bent, maar het is ook enorm waardevol als je twijfelt. Week na week loop je belangrijke pijlers langs, praat je met elkaar over hoe iedereen dit beleeft en er is álle ruimte om je twijfels en kritische vragen te uiten. En je eet ook nog eens wekelijks een lekkere maaltijd met elkaar. Dikke aanrader dus.

En tot slot luisterde ik diverse podcasts over geloof en kerk en keek ik het programma Adieu God? van de EO. Ook weer fijne gesprekken die je aan het denken zetten over hoe je er zelf in staat.

Genoeg manieren dus om met je geloofsvragen aan de slag te gaan.

Wat ik nu geloof

Jullie zijn vast benieuwd waar ik nu sta met al m’n geloofsvragen. Is er al meer zekerheid gekomen?

Nou, ik zal je even meenemen.

Dit is wat ik nu geloof:

Er bestaat een God, een intelligente en scheppende identiteit die de wereld en jou en mij gemaakt heeft;
Deze entiteit heeft jou gemaakt zoals je bent, die heeft jou je identiteit en karakter meegegeven. Dit ligt in iets wat ik de goddelijke kern noem, vergelijkbaar met je ziel denk ik;
Het doel van mijn leven is om te leven naar die identiteit en het karakter dat me is meegegeven, om in verbinding te blijven met mijn goddelijke kern en van daaruit te leven. Als je dat doet ervaar je pure liefde en rust;
Ieder mens wordt goed en volmaakt geboren. Al het kwaad in de wereld ontstaat doordat we niet in verbinding met onze goddelijke kern staan en niet van daaruit handelen;
Die God waar ik in geloof, is een universele God. Er ís maar één God en alle geloven en religies gaan om die ene God; of je ‘m nu God, Allah, liefde of Zijn noemt. Alle vormen van geloof die er bestaan zijn een door mensen bedachte invulling van hoe zij deze entiteit hebben ervaren en daarmee zin gaven aan het leven.

Deze punten waren al vroeg in mijn zoektocht duidelijk en die zijn eigenlijk niet meer veranderd. Met alle manieren die ik in de vorige post noemde, heb ik deze punten getest, kritisch bevraagd. En so far it stood the test of time.

Maar dat betekent niet dat ik overal helemaal uit ben. Want wat nu de zin van het leven is, dat is me nog enigszins een raadsel. Zo zijn dit nog vragen waar ik mee worstel: